Spiekertje Klokkijken: klokkijken voor beelddenkers

Spiekertje Klokkijken: klokkijken voor beelddenkersMijn nieuwe visitekaartjes: het Spiekertje Klokkijken. Op dit plaatje zie je het niet, maar de drukker heeft mooie ronde hoeken gestanst. En ik pons een gat in het midden van de ‘reddingsboei’.

Een aantal jaren terug ben ik even serieus bezig geweest met een klok voor beelddenkers die ik ontworpen heb. Onder andere vanwege de torenhoge productiekosten en mijn totaal gebrek aan investeringsfondsen, is dat project op de lange baan geschoven. Maar het ontwerp kriebelt nog wel!

Daarom ben ik echt superblij met het Spiekertje Klokkijken, want hierin heb ik het ontwerp van destijds verwerkt. Weliswaar geen echte klok – allemaal karton! – maar wel een handig hulpmiddel als je niet zeker weet hoe je de wijzers moet vertalen. Klokkijken is namelijk vaak abacadabra en al helemaal voor beelddenkers. Die hebben nou eenmaal niet veel op met tijd…

Het Spiekertje Klokkijken concept maakt klokkijken makkelijker

Bij deze krijgen beide wijzers hun eigen getallenring met zwarte streepjes (minutenwijzer) of rood-witte vakken (urenwijzer).

De lange wijzer is voor minuten en kwarten

De lange wijzer (minutenwijzer) hoort bij een ring van 60 streepjes met unieke becijfering die bestaat uit een combinatie van getallen en symbolen. Deze loopt op van 1 naar 14 waar in plaats van 15 een symbool staat voor kwart. Daarna lopen de minuten van 14 terug naar 1 gevolgd door een symbool voor half. Want als in Nederland de lange wijzer op een gewone klok naar de 4 wijst, dan is het 10 voor half en niet 20 over!

Na het symbool voor half lopen de minuten weer op van 1 naar 14. Om kwart voor staat een symbool voor kwart en dan lopen de minuten weer logisch terug van 14 naar 1. Boven de 12 staat het symbool voor het hele uur – wat we nooit uitspreken overigen…

De lange wijzer vertelt ook of het ‘voor’ of ‘over’ is

De indeling in kwarten is ook in de achtergrondkleuren terug te vinden, waarbij de ene kleur ‘over’ aangeeft en de andere kleur ‘voor’. De tekst benadrukt of het ‘over (heel uur)’ of ‘over half (uur)’ danwel ‘voor (heel uur)’ of ‘voor half (uur)’ betreft.

De korte wijzer doet alleen aan uren

De korte wijzer (urenwijzer) hoort bij de ring met de getallen 1 tot en met 12. De getallen zijn gescheiden van elkaar met een rood-witte vakken indeling, die aangeeft waar de overgang van het ene getal naar het andere getal plaatsvindt in de tijdsaanduiding – die grens ligt bij kwart over het hele uur. We zeggen bijvoorbeeld ‘kwart over drie’, maar 1 minuut later is het ‘14 minuten voor half vier’.

Spiekertje Klokkijken – formule om de tijd te vertalen:

Klok voor beelddenkers: 2 minuten voor 4

  1. Naar welk zwarte getal (minuten) of symbool wijst de lange wijzer?
  2. Naar welke hoek wijst de lange wijzer?
  3. Naar welk rode of witte vak (uren) wijst de kleine wijzer ?

In de afbeelding hiernaast lees je dan:

  1. 2 (minuten)
  2. voor (heel)
  3. 4 (uur)

Na verloop van tijd zal een kind dat met behulp van deze klok heeft leren klokkijken, geen moeite hebben met het aflezen van de tijd op andere analoge klokken. Het brein vult namelijk automatisch de voor hem/haar ontbrekende informatie aan. Net als iemand die al kan klokkijken: die heeft geen moeite met een klok die vrijwel kaal is en alleen 4 stippen heeft op de plekken waar normaal de 3, 6, 9 en 12 staan.

Wetenschappelijk onderzoek naar visuele leertechnieken

De visuele leertechnieken uit de LEREN LEREN Methode van Instituut Kind in Beeld verbeteren het leren èn het begrijpen van teksten. Ouders van cursisten zijn enthousiast. Cursisten zelf zeggen weer plezier in leren te hebben op deze manier. Maar kan er ook bewezen worden dat het echt werkt?

In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam is daarom onderzoek gedaan naar de effectiviteit van visuele leertechnieken. In totaal ging het om 148 kinderen op 5 verschillende scholen verspreid over het land (groep 7 en 8 en MAVO-2). En dit is het resultaat…

Verbetering leren/onthouden

De resultaten lieten een verbetering zien van gemiddeld 46,9% bij het onderdeel `leren/onthouden` door gebruik van de visuele leertechniek `Kleurmethode` (color markup). Terwijl er bij de controlegroep die op de traditionele schoolmanieren werkte, een afname van 31,0% te zien was.

Verbetering tekstbegrip

Met de visuele techniek `Concept map` (mapping technique) verbeterde het tekstbegrip op mesoniveau (onderlinge verbanden in een tekst) met 50% verbetert ten opzichte van de controle groep. Juist deze verbetering op het doorgronden van de samenhang binnen een tekst, is een antwoord op de huidige (begrijpend) lezen problematiek binnen het basis- en voortgezet onderwijsscholen.

Verbetering motivatie

Een bijkomstig gunstig effect van de inzet van deze visuele leertechnieken was dat de motivatie bij de onderzochte leerlingen steeg. Doordat teksten overzichtelijker werden door de toepassing van de Kleurmethode, ontstond inzicht en werden ze hanteerbaar.

Visuele leertechnieken geschikt voor scholieren en studenten van alle leeftijden

Een beelddenker kan dus prima leren zo lang hij technieken gebruikt die goed bij zijn brein passen: veel zien, voelen en bewegen dus. Niet alleen beelddenkers maar ook kinderen met dyslexie, AD(H)D, ASS en hoogbegaafdheid hebben baat bij deze leertechnieken.

De technieken van de LEREN LEREN Methode zijn in een kort tijdsbestek van enkele uren aan te leren en toe te passen tijdens het gehele verder (school) leven. Een korte, effectieve investering in je toekomst!

Er is een cursus van 1 complete dag of 2 dagdelen voor kinderen van 12 jaar en ouder. Voor kinderen op de basisschool is er een apart programma met 8 sessies van iets langer dan een uur.

Met visuele leertechnieken uit de LEREN LEREN Methode gaat leren beter en sneller en daarmee wordt leren weer leuk!


*Murre en Bezem (2013). Testing a method based on concept maps to improve learning from informational texts in elementary and middle school, submitted.